VarlikEurozineVarlik2013-06-20Özet: Varlik 5/2013Dosya: "Yokluğun Varlığı Olarak Çöl"
"Yokluğun Varlığı Olarak Çöl" dosyamızın ilk yazısını Nilgün Tutal kaleme aldı. Bir edebiyat mücevheri olan Tatar Çölü'nden hareketle seyahatnamelerdeki çöl algısı üzerinde kuşbakışı bir gezinti yaptı; egzotizm, sahiplenme ve büyülenme kavramlarını çöl üzerinden tartıştı. Egzotizmdeki "ilkel"e yönelik negatif vurguya, bu vurgunun sömürgeleştirici yanına; sahiplenmenin karakterindeki tanımayı reddedip, deneyimlemeyi temel alan boyuta; büyülenmedeki "yabanıl tuhaflığa" tanıklık etme arzusunun kışkırtıcılığına, bir kavram olarak büyülenmenin iyi, kötü ve bilgiden bile önce geldiğine -- bu durumu tartışanlar olduğuna -- dikkat çekti. Büyülenmenin sahiplenmeye karşı taşıdığı potansiyeli belirtti. Yazısındaki şu cümleyi hatırda tutmakta yarar var: "Büyülenme, dilsel, görsel, felsefi, estetik, entelektüel ve duygusal karmaşık bir temsil sisteminde merkezî bir rol oynar."İkinci yazıda Aydın Çam çölün olumsuzlamasına kentin üzerinden, kenti sorgulayarak bakıyor. Modern kentin (zamanla) çöle mahkûm olduğunu belirtiyor. Üstelik ilgi alanlarını kutsal kitaplardan başlatarak yapıyor bunu. Düzen, tuzak, hile, makine, verimlilik, hız ve kent sözcüklerini birbirine ilintilendirerek etkileyici bir düşünsel gezintiye çıkarken dinin tahakküm üretme potansiyelini ortaya çıkarmaya da kapı aralıyor. Dosyanın üçüncü yazısında ise Aydın Çam ve Merve Kurt az rastlanan bir yaratıcı çabayla Çöl Sözlüğü yazmaya girişiyorlar. İlk maddeleri: Belirsizlik, kum, çember, mecnun, tekdüze, kuyu, zaman. Maddelerin birbirleriyle ilintilendirildiği bir sözlük bu. Çölü ise "ara yer" olarak adlandırıyorlar. Dördüncü yazıda Ömer Faruk, "Çöl 'yabancı', 'çetin', 'soyut' ve 'düşman' olarak adlandırılıyor. Bünyesinde belirleyici hiçbir nesne olmamasına rağmen böylesine yoğun sözcükler kullanılması çok şaşırtıcı! Cennet bahçe, yeşillik, su ve bolluk ile tasvir edilir; çöl ise yoksulluk, yoksunluk, susuzluk, sıcak ve ıssızlıkla. Çölün hayallerimizde yeri yoktur; geleceğin, umudun, coşkunun taşıyıcısı değildir," diyor ve müzisyen bir arkadaşıyla çıktığı çöl yolculuğunu anlatıyor. Dosyada ayrıca Murat Celep, Alp Tamer Ulukılıç ve Özcan Yurdalan'ın görsel çalışmaları yer alıyor. Mehmet Rifat
Bakış Açısı, Yapısalcılık, Yapısal Çözümleme: Yeniden
Rifat, "Başlangıçta dilbilimde bir çözümleme, bir inceleme yöntemi biçiminde tasarlanmış, ardından göstergebilimde yapısal anlatı çözümlemesi biçimini almış yapısalcılık ile daha sonra insan bilimlerinin çeşitli alanlarına yayılarak moda bir felsefe akımı haline dönüşen 'tekelci, durağan, indirgemeci' yapısalcılığı birbirinden ayırt etmek gerekir," diyor.Haydar Ergülen
Hiç
Ergülen, yazar Hüseyin Rahmi Gürpınar, şair Cahit Sıtkı Tarancı, Can Yücel, Ali Ural üstüne düşüncelerini ayrı başlıklar altında yazıyor.Mustafa Şerif Onaran
Türkçenin Gücü
Mustafa İsen, Ali Fuat Bilkan, Tuba Işınsu Durmuş'un derlediği Sultanların Şiirleri Şiirlerin Sultanları kitabını merkeze alan Onaran, şair padişah ve şehzadelerin şiirlerinden örnekler veriyor.Hüseyin Yurttaş
Not Defteri
Yılmaz Erdoğan'ın yazıp yönettiği ve şimdi hayatta olmayan iki şairin Varlık dergisiyle ilişkisini konu ettiği Kelebeğin Rüyası adlı filmi üzerine bir yazı. Halil Türkden
"Savaş Alanı Olarak Tarih" / Enzo Traverso
Enzo Traverso'nun "tarih-yazımının nasıl bir sorgulamadan geçmesi gerektiğine, hangi iktidar mekanizmalarının himayesinde gerçekleştiğine, hangi tarihselleştirmenin ne kadar doğru olduğuna" ilişkin çalışması üzerine bir yazı.The full table of contents of Varlik 5/2013