Varlik
Eurozine
Varlik
2009-10-09
Özet: Varlik 10/2009
Cahit Külebi: "Niksar'dan "Tokat'a Doğru" Folklorun Modernizasyonu"
Cahit Külebi'nin (1917-1997) "Tokat'a Doğru" şiirini merkeze alan dosyamızda halk edebiyatımız ve modern şiirimiz arasındaki ilişki irdeleniyor.
Yücel Kayıran
Niksar'dan "Tokat'a Doğru" Folklorun Modernizasyonu
Külebi şiirindeki Anadolu algısının resmi görüşle karşıtlığı vurgulanıyor.
Vecihi Timuroğlu
Cahit Külebi'nin "Tokat'a Doğru" Şiiri Üzerine Bir Çözümleme Denemesi
Cahit Külebi şiirinin halk edebiyatından nasıl yararlandığı ve bu edebiyattan nerede ayrıldığı üzerine bir deneme.
Ataol Behramoğlu
Külebi ve "Tokat'a Doğru" Üzerine
Külebi şiirinin toplumcu yanı üzerine bir deneme.
Oğuz Demiralp
Tokat'a Doğru Irmağı Görürsen...
"Tokat'a Doğru"nun sessel özellikleri, türkülerle kurduğu ilişki irdeleniyor.
İsmail Mert Başat
Cahit Külebi ve "Tokat'a Doğru"
Cumhuriyetin kuruluşuyla birlikte bir kopmanın da yaşandığına ve ülke içindeki yeni ideallerin bir süre sonra yabancılaşma yarattığına değiniliyor ve bu yabancılaşma içinde Külebi'nin durumu sorgulanıyor.
Ali Galip Yener
Cahit Külebi Şiiri'ne Kır-Kent İkilemi Dışında Nasıl Bakılabilir?
Külebi'nin halkçılığı Kemalist politik yönelimlere dayandırılıyor ve şiirindeki yerlilik problemi ortaya konuyor.
Tahir Abacı
Külebi Hâlâ "O Vadi"de mi?
Halk şiirinin ve müziğinin gözettiği bireysellik ilkesini halk şiirine özenen aydınlar pek gözetmez. Halk şiir ve müziğini asıl o kalıba özenen aydınlar anonimleştirir, şiirlerin üstüne bir ad yazdıkları halde. ...Külebi bu anlayışı da yıkmıştır.
Roni Margulies
Niksar ve Çemişkezek: Külebi'nin İki Yurdu
Margulies'e göre Külebi'nin şiirinde iki yurt var. İlki bireysel olanı ve en iyi şiirlerine kaynaklık ediyor, ikincisi ise resmi politik görüşle, aydınlanmacı bir bakışla gördüğü "kavramsal" bir yurt. Yazıda Külebi'nin okul kitaplarına giren kötü şiirlerini bu "kavramsal yurt" düşüncesiyle yazdığı ileri sürülüyor.
Mustafa Şerif Onaran
Nezim
Geçtiğimiz günlerde kaybettiğimiz öykücümüz Nezihe Meriç ile ilgili anılar...
Feridun Andaç
Yas Kederin Dilinde
Nezihe Meriç üzerine bir deneme.
Ahmet Önel
Benim Klasiklerim / 3
Dünya edebiyatı klasiklerinin başlıklarını taşıyan, öyküsel mini denemeler.
Erendiz Atasü, Zeynep Aliye, Gülseli İnal,Oya Uysal, Nalan Barbarosoğlu,Deniz Durukan, Müge İplikçi, Şebnem İşigüzel, Betül Dünder
Kültür Gündemi: Cumartesi Anneleri
İnsan hakları savunucuları ve kayıp yakınları İnsan Hakları Derneği'nde bir araya geldiler. Her cumartesi saat 12:00'de Galatasaray'da sessizce oturmaya karar verdiler. Kayıpları toplumun vicdanına taşımak istediler. Kaybedenlere, aynen "Plaza de Mayo Anneleri" gibi kaybedilenleri sahiplendiklerini, işlenen bu insanlık suçuna sessiz kalarak ortak olmayacaklarını, kaybedilenleri aramaktan vazgeçmeyeceklerini ilan ettiler.
8 Temmuz1995'te Galatasaray'da oturan annelere polis müdahale etti. Bu olay üzerine "Cumartesi Anneleri" diye anılmaya başladılar.
200 hafta boyunca Galatasaray'da kar, yağmur, tipi demeden kaybedilenlerin fotoğraflarıyla oturdular. "Plaza de Mayo Anneleri" Galatasaray'a gelerek onlarla oturdu. Dünyaca ünlü U2 grubu 1997 yılında çıkardığı albümünün üzerine "Türkiye' de kaybedilen Fehmi Tosun'u unutmayın" yazdı. Sezen Aksu, Ahmet Kaya "Cumartesi Anneleri" için şarkı yaptı. Kitaplar, şiirler yazıldı. Ne var ki toplumun çoğunluğu "kayıplar" gerçeği ile yüzleşme cesaretini gösteremedi.
"Cumartesi Anneleri", 170 hafta her cumartesi Galatasaray'da oturdular.15 Ağustos 1998'de polis yine müdahale etti. 30 hafta boyunca günlerce gözaltında tutuldular, biber gazına maruz kaldılar. Bu şiddet, yaşlı ve bitkin olan annelerin sağlıklarını iyice bozdu. 200. haftanın sonunda 13 Mart 1999 tarihinde eylemlerine ara verdiler. Tam 4 yıl Galatasaray'da oturmuşlardı.
10 yıl aradan sonra 31 Ocak 2009'da Galatasaray'da yeniden oturmaya başladılar. İHD'nin kayıtlarına göre kayıp sayısı 1251'di. Tüm baskıcı rejimler, toplumun belleksizliğine güvenirler. "Cumartesi Anneleri", çocuklarını asit kuyularına atan, toplu mezarlara gömen, askeri helikopterlerden uçurumlara atanları hatırlatmak; toplumsal belleği tazelemek istiyorlardı.
Bu sayımızda yazarlarımız "Cumartesi Anneleri" üzerine görüşlerini paylaşıyorlar.
Hasan Bülent Kahraman
Yaz/ardı
Hasan Bülent Kahraman; güncel olaylar, sanat yapıtları, kent yaşamı vb. konulardaki düşüncelerine yer verdiği günlüklerini Varlık dergisinde yayımlamayı sürdürüyor.
Haydar Ergülen
Şair Dökümü
Bâki Asiltürk'ün hazırladığı "YKY Şiir Yıllığı 2008" ile Şeref Bilsel-Cenk Gündoğdu'nun hazırladığı "Şiir Defteri - Şiir ve Hayat 2009" yıllıkları üzerine bir deneme.
Mehmet Rifat
"Kürk Manto"nun Astarı ve Yüzü
"Bakış Açısı" genç araştırmacıların yazılarını yayımlamayı sürdürüyor. Bu ay Osman Kahramaman'ın Sabahattin Ali'nin Kürk Mantolu Madonna adlı romanı üzerine bir incelemesine yer veriyoruz.
Melike Aydın
Kendini Oynayan Bir Yabancı: Necati Tosuner
Romancı, öykücü, denemeci Necati Tosuner üzerine bir deneme.
Burcu Başar
Geçmişten Çağımıza Yağan Beddualar: George Orwell
Orwell üzerine bir inceleme yazısı.
Hüseyin Yurttaş
Not Defteri
Güncel edebiyat olaylarına değiniler...
Tozan Alkan
Çevirdim Dilim Yandı
Çeviri edebiyata ayrılan köşemizde bu ay; Türkiye'de dergicilik tarihinde yaşanan sansür olaylarına değiniliyor, farklı çevirmenlerin aynı şiiri nasıl yorumladıkları üzerine örnekler veriliyor, çevirmenler son çalışmalarını anlatıyorlar. Ayrıca "Şiirin İkizi" bölümünde Paul Eluard ve Şükrü Erbaş'ın şiirleri yan yana yayımlanıyor.
Enver Ercan
Yeni İmzalar
Yeni imzalardan gelen ürünler dergimizin editörü Enver Ercan tarafından değerlendiriliyor.