Greek Political Science Review
Eurozine
Greek Political Science Review
2007-06-09
ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ 28 (2006)
Γ. Βούλγαρης
Κράτος και κοινωνία πολιτών στην Ελλάδα. Μια σχέση προς επανεξέταση;
Το άρθρο υποστηρίζει ότι το στερεότυπο 'υπερτροφικό και αναποτελεσματικό κράτος- ατροφική κοινωνία πολιτών" που έχει επικρατήσει στην πολιτική κοινωνιολογία ως ερμηνεία της "ελληνικής περίπτωσης" πρέπει να επανεξεταστεί γιατί ούτε η κοινωνία πολιτών ήταν ή είναι "ατροφική" υπό όλες τις όψεις της, ούτε το κράτος ήταν ή είναι τόσο αναποτελεσματικό όσο το στερεότυπο υποθέτει. Καταρχάς ανασκοπεί την προέλευση αυτού του στερεότυπου στη μεταπολιτευτική περίοδο και τα θεωρητικά- πολιτικά συμφραζόμενα μέσα στα οποία διαμορφώθηκε. Κατόπιν σκιαγραφεί τους δρόμους μέσα από τους οποίους οι έννοιες του κράτους και της κοινωνίας των πολιτών αποτελούν σήμερα αντικείμενο ενδιαφέροντος και συζήτησης μεταξύ των κοινωνικών επιστημόνων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνει στη συζήτηση για την κοινωνία πολιτών στην Ελλάδα, καθώς διαφοροποιείται από την τρέχουσα χρήση της έννοιας, επιχειρώντας μια διαφορετική προσέγγιση που βασίζεται στη γραμσιανή οπτική. Επίσης, ανατρέχει στα πρόσφατα πορίσματα της ιστορικής πολιτικής κοινωνιολογίας για τον ρόλο του κράτους στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη, αξιοποιώντας ιδιαίτερα τον προβληματισμό της λεγόμενης state- society perspective. Τα συμπεράσματα υποστηρίζουν τελικά το επιχείρημα ότι η στερεότυπη σχέση κράτους- κοινωνίας πολιτών στη Ελλάδα πρέπει να επανεξεταστεί.
Χ. Α. Φραγκονικολόπουλος
Αλλάζοντας τους όρους. Η συμβολή των μη κυβερνητικών οργανώσεων στην παγκόσμια οικονομία
Το παρόν κείμενο επιχειρεί μια εισαγωγική και συνοπτική παρουσίαση της επιστημονικής συζήτησης για το ρόλο των μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ) στις διεθνείς σχέσεις και την παγκόσμια διακυβέρνηση. Παρουσιάζεται η έννοια των ΜΚΟ και αντικρούεται το υποτιθέμενο "πρόβλημα" της νομιμοποίησής τους. Επιπρόσθετα, και σε μορφή αντιλόγου στην κυρίαρχη κρατοκεντρική αντίληψη των διεθνών σχέσεων, αναλύεται η δυνατότητα των ΜΚΟ να μεταβάλλουν τον τρόπο οργάνωσης της παγκόσμιας διακυβέρνησης και ειδικά όσον αφορά το ποιος έχει δικαίωμα συμμετοχής σε αυτήν. Τέλος, καταγράφεται και η πολυδιάστατη ποιότητα της συμμετοχής και πρόσβασης των ΜΚΟ σε διακυβερνητικές διαπραγματεύσεις (Συνθήκη για την Απαγόρευση των Ναρκών Ξηράς, Συνθήκη για την Ίδρυση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου), και η ικανότητά τους να ενσωματώνουν τα κράτη σε μια ευρύτερη διεθνική διαδικασία προστασίας και διασφάλισης των παγκοσμίων δημοσίων αγαθών.
Χ. Κωνσταντινίδου
Η πολιτική ταυτότητα στην εποχή της παγκοσμιοποίησης. Το "κίνημα της αντιπαγκοσμιοποίησης" στον ημερήσιο αθηναϊκό Τύπο
Στόχος του άρθρου αυτού είναι η ανάλυση της κατασκευής της έννοιας της "νέας πολιτικής ταυτότητας στην εποχή της παγκοσμιοποίησης". Ως παραδειγματικό πλαίσιο συγκρότησης της έννοιας αυτής θα εξεταστεί η ειδησεογραφική κάλυψη του κινήματος της "αντι-παγκοσμιοποίησης" και πιο συγκεκριμένα οι διαδηλώσεις οι οποίες έγιναν γνωστές ως "Παγκόσμια Ημέρa Δράσης κατά του Καπιταλισμού" και απασχολούν τα ΜΜΕ από το τέλος της δεκαετίας του '90 έως σήμερα. Με αφετηρία τη θεωρία του καθοριστικού ρόλου των ΜΜΕ στην κοινωνική κατασκευή της πραγματικότητας, καθώς επίσης και με βάση το θεωρητικό στοχασμό γύρω από τα νέα κοινωνικά κινήματα, τις συλλογικές ταυτότητες και την πολιτική δράση στη μετανεωτερικότητα, θα αναζητηθούν το σημασιοδοτικό σύστημα και οι αφηγηματικές δομές του ειδησεογραφικού λόγου του αθηναϊκού τύπου που, μέσω των αναπαραστατικών του πρακτικών, συντελεί στην κατασκευή της έννοιας "της νέας πολιτικής ταυτότητας στην εποχή της παγκοσμιοποίησης".
Ε. Τ. Φακιολάς- Ν. Τζιφάκης
Οι ειρηνευτικές στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα Δυτικά Βαλκάνια: το κενό "βούλησης-εφαρμογής"
Τα τελευταία χρόνια η Ε.Ε. έχει αναλάβει αξιοσημείωτες πρωτοβουλίες προκειμένου να διαμορφώσει μια Ευρωπαϊκλη Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας, στα πλαίσια του δεύτερου "πυλώνα" της ΚΕΠΠΑ. Το άρθρο αυτό επιχειρεί να αξιολογήσει τη στρατιωτική πτυχή αυτών των πρωτοβουλιών. Το ερώτημα που θέτει και προσπαθεί να απαντήσει είναι κατά πόσο οπραγματώνεται η βούληση της Ε.Ε. να παράγει και να προβάλλει ασφάλεια με τη χρήση στρατιωτικών μέσων στα Δυτικά Βαλκάνια. Η ανάλυση, λοιπόν, των στρατιωτικών επιχειρήσεων ειρήνης στη Βοσνία και την ΠΓΔΜ δείχνει ένα κενό "βούλησης- εφαρμογής', μια σημαντική διάσταση μεταξύ της πολιτικής βούλησης της Ε.Ε. να αναλαμβάνει δράσεις επιβολής ή διατήρησης της ειρήνης και του επιχειρησιακού τρόπου με τον οποίο εφαρμόζονται αυτές στο πεδίο. Το κενό αυτό, που το άρθρο προτείνει να αποτελέσει τη βάση μιας διαφορετικής εννοιολογικής προσέγγισης του ρόλου της Ε.Ε. ως "προμηθευτή ασφάλειας", παράγεται και αναπαράγει την ιδιόμοργη διαλεκτική υπερεθνικότητας και διακυβερνητισμού που καθορίζει τη δυναμική της ευρωπαϊκής συσσωμάτωσης. Η ανάλυση φανερώνει επίσης ότι αυτές οι στρατιωτικές επιχειρήσεις αποτέλεσαν πεδίο αξιολόγησης και εξέλιξης της ίδιας της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας.